Iratzar Fundazioak iragana, gaur egungo egoera eta etorkizuna uztartu nahi ditu bere ikerketa, hausnarketa, eztabaida eta proposamenen formulazio jardueretan.

Francoren Diktaduraren ondotiko urteetan gertatutako prozesua, erreforma edota trantsizioa deitua izan dena, tarte historikoa garrantzitsua da oraingo errealitatearen aurrekariak ulertu eta, era berezian, Euskal Herriaren geroa pentsatzean.

Nabarmena denez, orduan ezarritako paradgima sozio-ekonomomikoa, eredu juridiko-politiko eta ardatz ideologiko-kulturalak krisian daude. Trantsizioaren Erregimenaren krisi sakon eta larriaz hitz egin genezake. Krisiak, bestalde, iraganari bestela begiratu eta bertsio ofizialak kolokan jartzeko joera areagotu du. Azkenengo hamarkadetan ez bezala, kolokan dago gaur egun Trantsizio Eredugarriaren Mitoa, irakurketa kritikoak ugaltzen direlarik, besteak beste, Frankismoaren krimenen salaketari esker.

Gauzak honela, trantsizioaren oroimena garrantzia handiko lehia bilakatu da. Batzuendako, mitifikatutako iragana itzultzea da kezka nagusia, aldaketa sakonei atea ixteko, baina indar demokraziazale eta aurrerakoien ikuspegitik aukera berriak irekitzen dira orduan egin ez zena, hau da, Diktadura eta Diktaduraren atzean zeuden oinarriekiko haustura gauzatzeko, eta trantsizioaren irakurketa kritikoa baliogarria izan daiteke aipatu aukerak baliatzeko.

Haustura hau, berriz, ezin da duela 40 urte bezala ulertu, ez bederen Euskal Herritik. Ezta, nabarmena denez, Catalunyatik ere. Garai batean erronka espainiar estatua demokratizatzea baldin bazen, gaur egun haustura espainiar estatuarekiko haustura da. Norabide horretan, gure xedea geure estatua eraikitzeko urrats emankorrak gauzatzea da.

Alexandro Handiak gordiar korapilo ezpata kolpe batez hautsi zuen, elezaharren arabera. Batzuk gora eta behera ibiliak ziren korapiloa batetik edo bestetik askatzeko eta, finean, soken nahasmena hautsi egin zuen Alexandrok. Franco hil ondotiko sokatik tiraka edo korapiloa nondik askatzea bazegoen lehiaren erdian, gaur egun, euskal jendartearen premia itotzen gaituen soka haustea da, korapilo osoa hautsiz.

Egitasmo hau, beraz, euskal bidea eraikitzeko ahaleginean kokatzen dugu. Euskal herritarrok aurkitu eta aukeratu behar dugu geure bidea, menpekotasunaren sokak hautsiz eta horretarako gure iraganaren jabe egin behar dugu.

Gauzak honela, abiatu nahi dugun trantsizioaren inguruko ikerketa-hausnarketa kritiko hau ez da iraganari begirada hutsa, orainean eta geroan eragiteko asmoa duen iraganaren irakurketa eraikitzaile eta eraldatzailea da.

Hausnarketa kolektibo honek belaunaldien arteko trasmitsioa eta elkarlana erraztu nahi ditu, milaka lagunen experientzien sistematizazioa bideratuz. Ibilbidearen irakurketa komun honek, jendearen parte hartzeari bideak eskaintzeaz gain, gure jendartearen pentsamendu kritikoa eta formakuntza politikoa bultzatuko ditu.

Iratzar Fundazioak helburutzat hartzen du euskal jendartearen gaitasun politiko kritikoaren sakonketa, bere etorkizunaren jabe izan dadin. Honenbestez, abiatu nahi dugun egitasmoa Euskal Herriaren subjektibizazioa bultzatu nahi du, subjektu bilakatzeko bidean.

Halaber, ezkerreko mugimendu independentista eta orohar, euskal indar eta eragile eraldatzaileen inguruko dokumentazio eta interpretazio esparrua garatzeko egitasmoan kokatzen da. Euskal Herriaren fruituak dira herri borroka eta jarduerak eta borroka eta jarduera horien oroimena gordetzea, elikatzea eta etangabean zabaltzea herritar libreak herri librean izateko baliogarriak izanen dira, inolako zalantzarik gabe.

ATALAK

Multimedia orria da Korapiloa. Hiru atal nagusitan dago banatuta: testigantzak, dokumentuak eta denbora lerroa.
Testigantzak: Trantsizioa bizi izan zuten ezker abertzaleko kideen testigantzak jasotzen dira bertan. Bideo, audio zein testu formatuan jasota daude gertakari esanguratsuenen kontaketa zein balorazioak.

Dokumentuak: Testu dokumentuak eta dokumentu grafikoak daude jasota lau ataletan:
Garaikoak: Trantsizioko dokumentu politiko garrantzitsuenak daude bilduta.
Argitalpenak: Trantsizio garaiko aldizkariak zein bestelako argitalpenak daude bilduta.
Grafikoak: Trantsizio garaiko kartel eta pegatina bilduma zabala da.
Irakurketak: Trantsizioari buruz gerora egin diren irakurketa politikoen eta historikoen bilduma da.
Denbora lerroa: Trantsizioko gertakari esanguratsuenak eta hauen testuingurua biltzen duen kronologia interaktibo eta multimedia da.